Тема: Нәсел агачыңны беләсеңме ?  

Дәрес тибы: ЛГКК.

Дәрес максатлары:

Белем бирү максаты:

-өйрәнгән лексиканы һәм тартымлы исемнең и.к. белән төрләнешен сөйләмдә куллануны камилләштерү ;

-шәҗәрә турында мәгълүмат бирү;

-нәсел агачы буенча диалогик һәм монологик сөйләмгә чыгу;

-туганнар турында сөйләшү;

Фикер сәләтләрен үстерү максаты:

-укучыларның төрле ситуациялар,биремнәр аша фикер эшчәнлекләрен,уйлау тапкырлыгын үстерү.

Тәрбияви максат:

Туганнарга карата ихтирам тәрбиәләү.

Җиһазлау:проектор,ноутбук,дәреслек,сүзлекләр,слайдлар.

Дәрес барышы:

I.Оештыру моменты.

1) уңай психологик халәт турыду;

2) дежур укучы рапорты .

-Бүген ничәнче число?

-Атнаның ничәнче көне?

-Бүген нинди көн?

-Дәрестә кем юк?

-Өй эше ничәнче күнегү?

-Сезнең гаиләдә ничә кеше?

-Синең бертуганнарың бармы?

-Синең әбиең, бабаң бармы?

-Алар сезнең белән бергә яшиләрме?

-Синең әтиең гаиләдә бердәнбер баламы?

-Аның  бертуганнары бармы?

-Әтиең кем исемле?

-Әниеңнең исеме ничек?

II.Өй эше тикшерү.

17 нче күнегү (б.67)

Анда кемнәр бар? Алар кем исемле?Алар бертуганнармы әллә туганнан туганнармы?...

III. Актуальләштерү

1. фонетик күнегүләр: ң авазына

СDдиск куела балалар диктор артыннан кабатлыйлар.

Экранда

Сеңел        Чаңгы     Синең                            ана - аңа

Күңелле    Зәңгәр    Аның                             яна - яңа

Җиңел       Яңгыр    Исемең                          ун - уң

Шуңа         Соңгы     Әниеңнең                     мен - мең

Миңа         Сөңге      Нәселеңә                       битен-битең

2.Бер-ике укучы экраннан табышмакны укый.

Димәк, Ң хәрефе кайчан языла?(Ң хәрефе сүз уртасында,сүз ахырында языла,ә сүз башында беркайчан да язылмый.Рус алфавитында бу хәреф бармы.

IV.Төп өлеш.

1.Дәреснең темасы белән таныштыру.

Бүгенге дәресебезнең темасы “Нәсел агачыңны беләсеңме?” дип атала. Туганнарыгыз турында аралашырбыз ,яңа сүзләр белән танышырбыз,бөек  шагыйрь Габдулла Тукайның, Татарстан Республиканың беренче президенты Минтимер Шәрип улы Шәймиевның, бөек галим, язучы Риза Фәхретдинның, Мөхәммәт пыйгәмбәрнең нәсел агачы белән танышырбыз. Нәсел агачы сүзнең тәрҗемәсе белән танышыйк  әле.

2. Яңа сүзләр белән таныштыру.Слайдта яңа сүзләр транскрипция билгеләре язылган яңа сүзләр:

Кадерле  [к ъ ә д э р л э]

Газиз[г ъә з и с]

 Бихисап[б и х ы й с а п]

 Нәсел агачы[н ә с э л  аг ъа ч ы]

 Шәҗәрә [шәҗәрә]

Мәгърур имән кебек [м ә г ъ р у р  и м ә н  к ъ э б э к ъ]

 Туганнан туган[т у г ъ а н н а н  т у г ъ а н]

 Кияү [к и й ә ү]

 Килен[к и л э н]

1.Тактада язылган сүзнең мәгънәсен  ачыклау(семантизацияләү).

а)Җөмләдән яңа сүзне табыгыз.

Кадерле Анна Петровна! Мин сезне Яңа ел белән котлыйм.

Ничек уйлыйсыз бу сүз ничек тәрҗемә ителә?

б)Бу сүзнең синонимы бертуган, димәк ничек тәрҗемә ителә?

в) Бу сүзнең синонимы бик күп. (Тәрҗемәсен язып куялар).

г) Бу сүзнең тәрҗемәсен сүзлектән карагыз, ә шәҗәрә бу сүзнең синонимы.

д) Дуб какое дерево? (величавая)

е)Туган сүзе ничек тәрҗемә ителә? Ә кем әйтә ала бу сүз ничек тәрҗемә ителә?

ё) Муж сестры - это кто?Зять. Кияү. А если дословно скажем,апамның ире.

ж) Брата жена - это кто? Невестка.Килен. А если дословно скажем,абыемның хатыны. Как будет дедушка, бабай, а по другому как можно сказать,әниемнең әтисе.

2.Яңа сүзнең әйтелеш өстендә эш (укытучы артыннан хор б/н һәм аерым-аерым кабатланыла):

-сүзтезмә әйтү.

-яңа сүзләр белән ситуатив күнегүләр

Скажите что:

Я знаю родословную  .                            

Он мне очень дорог.

Их было очень много.

У меня есть двоюродный брат.

Наш зять работает учителем.

Это наша сноха.

Наша родословная как великий дуб.

3.Сүзләрне сүзлеккә язу.

4.Физкультминутка.

5.Шигырь өстендә эш

-Укучылар,хәзер инде әйдәгез Галимҗан Гыйльмановның шигыре белән танышыйк.Укытучы укый укучылар тыңлый.Эчтән, чылбырлап укыйлар.

Шигырьгә нинди  исем бирербез?Ул нәрсә турында.Бабай оныгына кемнәр турында әйтә?

-Ә хәзер менә бу җөмләләрне укыйк  һәм тәрҗемә итик.

Нәсел ул-бөтен туганнарың.

Нәсел якын, газиз була.

Нәселең зур, димәк, нәселең, илең көчле.

-Кто сможет сказать основную мысль текста.

-Чыннан да, һәрбер кешенең үз шәҗәрәсе,яки нәсел агачы  була . Тактада бирелгән бөек шәхесләрнең нәсел агачларын тәнәфестә якыннан килеп танышырсыз.( Укытучы әйтеп китә).

6. Парлап эшләү.

Слайд.Төшеп калган репликаларны өстәп диалог төзибез.

7.Тәрҗемәче уены.

Дәреслектә б.68, 5 нче күнегү.

V.Йомгаклау.

-Укучылар, әйтегез әле без бүген нинди тема белән таныштык? Димәк, нәсел агачы, яки шәҗәрәне ничек аңлыйсыз?

-Без бу теманы бүген әле төгәлләмибез, шуңа күрә йомгаклау дәресендә сез үзегезнең нәсел агачыгызны ясап киләчәксез.

Билгеләр кую.Өй эше бирү.

-Укучылар, дәрес тәмам,саубулыгыз.